Plenair programma

Dagvoorzitter Brecht van Hulten opende het plenaire programma. “Mij werd vanmorgen gevraagd: wat heb jij met circulariteit? Ik ben ermee opgegroeid. Van de oude lakens werden kussenslopen gemaakt. Sokken werden gestopt. Alles met het idee: je gooit pas iets weg als het echt helemaal kapot en versleten is, ook na talloze reparaties.”

Sybrand van Haersma Buma, burgemeester van Leeuwarden, heette de aanwezigen welkom. “Je ziet dat de wereld aan het veranderen is. Ik hoop daarom dat we hier vandaag circulariteit een extra zwengel kunnen geven. Voor klimaat en milieu, maar zeker ook gezien de geopolitieke dreigingen: we moeten echt zorgen dat we onze eigen grondstoffen gebruiken, of hergebruiken, of produceren.” 

Friso Douwstra, gedeputeerde van de provincie Fryslân, noemde enkele icoonprojecten in zijn provincie, waaronder het volledig verduurzamen van de vloot van de Friese Provinciale Waterstaat en een fietsbrug die circulair gebouwd is. “Je doet dit samen, het geeft energie en plezier, en we weten ook allemaal diep vanbinnen dat het gewoon móet.”

Wopke Hoekstra, Eurocommissaris voor Klimaat, Net Zero en Schone Groei: “We rijden frontaal een geopolitieke winter in en zien allerlei verworvenheden en zekerheden onder druk staan. Dat maakt het juist zo belangrijk dat we vol inzetten op een schoner, concurrerender, welvarender en stabieler Europa dat minder afhankelijk is van de rest van de wereld. Dat is ook waarom de Clean Industrial Deal in essentie gaat over circulariteit. Uw opdracht is: wereldkampioen circulariteit worden.” 

Chris Jansen, staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, benadrukte het belang van innovatie, daadkracht en onafhankelijkheid . Hij vertelde hoe hij tijdens werkbezoeken veel ondernemers sprak die een goede boterham verdienen met circulariteit. “De industrie en de financiële sector hebben behoefte aan consistent beleid. Daar ligt een rol voor ons als overheid. We kunnen bijvoorbeeld zorgen voor overbruggingsregelingen. En we moeten mensen aan tafel krijgen op een positieve manier. Wat ik zou willen meegeven is: ga vooral door. Geef niet op als het een keertje tegenzit.”

Floris Alkemade, architect, voormalig Rijksbouwmeester (2015-2021) en lid van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050, was keynote-spreker. “Alle vooruitgang die we hebben geboekt, staat in het teken van groter, beter, meer. Maar het systeem piept en kraakt. We moeten dit moment van kwetsbaarheid aangrijpen om de agenda om te gooien.” 

Circulariteit vraagt om een kristalheldere agenda, stelde Floris Alkemade. “Een agenda waarmee we langjarig kijken en meer verantwoordelijkheid nemen. Uitstel is een vorm van verspilling: het betekent dat je per saldo meer uitgeeft. Maar: we zullen iederéén mee moeten krijgen. Het omschakelen lijkt heel moeilijk, maar is absoluut niet onmogelijk. Gedrag kun je wel degelijk veranderen, als je de juiste vormen en de juiste mechanieken ervoor inzet. Bepalend is niet wat je kunt, of wat je moet, maar wat je wilt.” En tot slot: “Het is nooit de crisis die bepaalt wie je bent, maar je reactie op die crisis. En dat is waar circulariteit over gaat.”

Klaske Kruk, oprichter van Circularities, introduceerde de NVCE. “Dit is hét moment om op circulariteit in te stappen. Maar dan moet het wel lonen. Dan moeten partijen kunnen opschalen, en andere bedrijven kunnen instappen. Dat willen wij mogelijk maken. Meer dan 48 partijen zijn al aangesloten, samen goed voor ruim 1.700 bedrijven. We willen een stevige gesprekspartner zijn in Den Haag, om te laten weten wat we nodig hebben en met praktische voorstellen te komen. We willen dat de circulaire economie echt gaat werken en lonen voor álle bedrijven in Nederland.”

Bert van Son, CEO en oprichter van MUD Jeans, en lid van het eerste uur van de NVCE: “Een gemeenschappelijke, sterke stem is belangrijk en die was er nog niet. Ik ben meer dan hoopvol. Als je ziet dat mensen al zo snel enthousiast aanhaken, dan weet je dat dit echt nodig is. Waarom je lid zou moeten worden? Het is een enorme kans om circulair te gaan ondernemen, omdat het niet met het groene vingertje wijzen is, maar gewoon mooie spullen maken, goede dingen doen, en er geld mee verdienen. Dat kan in alle andere industrieën ook. Het is gewoon dé oplossing.”

Met een druk op de knop lanceerden Klaske Kruk en Bert van Son samen de Nederlandse Vereniging Circulaire Economie (NVCE). 

In een vraaggesprek benadrukten vier bestuurders de kracht van samenwerking tussen het Rijk en de regio: staatssecretaris Chris Jansen namens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat; Maaike Veeningen, commissielid economie, klimaat, energie en milieu , namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Friso Douwstra, portefeuillehouder circulaire economie, namens het Interprovinciaal Overleg; en Sander Mager, vice-voorzitter, namens de Unie van Waterschappen.

Veeningen: “We moeten geld, kennis en innovatiekracht samenbrengen, zodat we die slimmer kunnen inzetten.” Mager: “Als alle overheden samen dezelfde principes gebruiken, dan kunnen we circulariteit echt gaan vormgeven, ook in ons inkoop- en aanbestedingsbeleid.” Douwstra: “We moeten hordes in de vergunningverlening wegnemen en daarin één lijn trekken tussen landelijke, provinciale en gemeentelijke regelgeving.” Jansen: “We moeten elkaar niet verrassen. Hoe beter we samenwerken, hoe meer profijt we daarvan hebben.”

Samen ondertekenden de vier bestuurders een verklaring over de kracht van samenwerking: “Namens het Rijk, de provincies, de gemeenten en de waterschappen verklaren wij met deze krachtenbundeling de handen ineen te slaan voor een noodzakelijke versnelling van de circulaire economie. Samen maken we impact!”

De Circular Awards zijn vier jaarlijkse prijzen voor initiatieven en personen die zich met hart en ziel inzetten voor de circulaire economie en die een inspirerend voorbeeld zijn voor anderen. Tijdens de NCCE werden de winnaars van de Circular Awards 2025 live gekozen. De Awards zijn een initiatief van het Versnellingshuis Nederland Circulair, ondersteund door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. 

“Deze Award inspireert om die noodzakelijke verandering in beweging te zetten”, zei Dirk van Deursen van Stichting Wood Loop, winnaar van de Circular Award Chain 2024, en dit jaar jurylid. “Circulariteit is eigenlijk heel makkelijk”, stelde jurylid Bart Joosse van Waterschap Brabantse Delta, winnaar van de Circular Award Public 2024. “Gewoon dóen, dat is belangrijk”, zei jurylid Laura Rosen Jacobson van Buurman, winnaar van de Circular Award Business 2024. “Durf een beetje risico te nemen en heb vertrouwen dat het goedkomt.” 

CircuLaw, winnaar van de Circular Award Public 2025: “Wij zijn het meest trots op de voorbeelden die we zien ontstaan van overheden die circulaire regelgeving maken en initiatieven die daarvan profiteren.”

Fryske Hennepvezeldeal, winnaar van de Circular Chain Award 2025: “We hebben laten zien dat circulariteit echt haalbaar en opschaalbaar is en dat we daar op allerlei vlakken heel veel winst uit kunnen halen.”

BOXO, winnaar van de Circular Award Business 2025: “We wilden graag een bedrijf oprichten dat gezond is én goed is voor de wereld. Doe goeie dingen! We hopen dat dit model de norm gaat worden voor verzendverpakkingen in Nederland.”

Sabine Biesheuvel, Circular Hero 2024, introduceerde de Circular Hero van 2025: John Vernooij, directeur van afvalverwerkingsbedrijf Omrin en voorzitter van de Vereniging Circulair Friesland. Vernooij: “Er bestaat hier in Friesland een vorm van onverzettelijkheid die mij wel ligt. En die we ook hard nodig hebben: we zitten nog in een overtuigingsfase. Wij hebben gezegd: we gaan het gewoon doen. We hebben in deze regio al meer dan een miljard geïnvesteerd. Daar plukken we nu al de vruchten van, en we hopen daarmee andere regio’s te inspireren.”